จดหมายเปิดผนึกถึง ดร.ฮุสาก
Letter to Dr. Husák
วาตซลัฟ ฮาเวล รัฐบุรุษ กวี นักเขียนบทละคร นักกิจกรรมทางการเมือง และอดีตประธานาธิปดีสาธารณรัฐเช็ก เขียน
ชยางกูร ธรรมอัน, เนติวิทย์ โชติภัทร์ไพศาล และวริตตา ศรีรัตนา แปล
ใช่ จริงในระดับหนึ่งที่ประเทศเราสงบ แต่ประเทศเราตอนนี้สงบเงียบดั่งโรงเก็บศพหรือสุสาน ใช่หรือไม่ล่ะท่าน?
— วาตซลัฟ ฮาเวล
งานเขียนของฮาเวลมิได้เพียงแต่วิเคราะห์สังคมเท่านั้น เขายังชี้ให้เห็นถึงวิธีที่จะโค่นล้มระบอบอันไม่ปกตินี้ได้ คือ การที่ทุกคนจะต้องตระหนักถึง “ความรับผิดชอบของมนุษยบุคคล” ในแต่ละคน ผนวกกับการที่ “ต้องมีชีวิตอยู่ในความจริง” ปฏิเสธคำหลอกลวงของระบบ เมื่อเราทำ ทุกคนทำ ความไม่ปกติก็จะอยู่ไม่ได้และล่มสลายลงไปในท่ีสุด
— บางส่วนจากคำนำ